Αριθμός και προφίλ των νέων διδακτόρων

16 Νοεμβρίου, 2023 Αργυρώ Γαλάτη

Αριθμός και προφίλ των νέων διδακτόρων

Η ετήσια εθνική στατιστική έρευνα για τους κατόχους διδακτορικού τίτλου από ελληνικά ΑΕΙ από το ΕΚΤ

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία κατάθεσης διατριβών στο Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (ΕΑΔΔ) , το 2022 αναγορεύθηκαν 1.923 νέοι διδάκτορες από ελληνικά ΑΕΙ.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ετήσια εθνική στατιστική έρευνα για τους κατόχους διδακτορικού τίτλου από ελληνικά ΑΕΙ διενεργήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), σύμφωνα με την οποία:

Όσον αφορά την κατανομή των νέων διδακτόρων που αναγορεύθηκαν από ελληνικά ΑΕΙ κατά το έτος 2022, οι περισσότερες διδακτορικές διατριβές εκπονήθηκαν στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με ποσοστά 23,2% και 17,4%, αντίστοιχα. Ακολουθούν το Πανεπιστήμιο Πατρών (7,5%), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (7,0%), το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (6,6%), το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (5,8%), το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (5,7%). Τα μερίδια των υπόλοιπων Πανεπιστημίων, από τα οποία αναγορεύθηκαν οι διδάκτορες το 2022 είναι χαμηλότερα του 5%.

Σε ό,τι αφορά την κατανομή ανά φύλο των νέων διδακτόρων, οι άνδρες νέοι διδάκτορες υπερτερούν οριακά των γυναικών, με ποσοστό 52,2% έναντι 47,8%, Ακόμα, οι περισσότεροι από τους νέους διδάκτορες του 2022 ανήκουν στις ηλικιακές ομάδες 25-34 ετών (39,4%) και 35-44 ετών (36,6%), είναι άγαμοι (55,8%) και δεν έχουν παιδιά (58,6%).
Η μεγάλη πλειονότητα των νέων διδακτόρων (94,5%) απέκτησαν τον πρώτο ακαδημαϊκό τους τίτλο (βασικό τίτλο σπουδών, πτυχίο) από ελληνικό ίδρυμα ενώ ποσοστό 86,5% έχουν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών.

Η εξέλιξη του αριθμού των αναγορεύσεων νέων διδακτόρων από ελληνικά ΑΕΙ την περίοδο 2005-2022 αποτυπώνεται στο ακόλουθο Διάγραμμα

Κατανομή των νέων διδακτόρων του 2022

Σύμφωνα με τα στοιχεία, στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εκπονήθηκαν οι περισσότερες διδακτορικές διατριβές με ποσοστά 23,2% και 17,4%, αντίστοιχα.

Ακολουθούν το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.

Τα μερίδια των υπόλοιπων Πανεπιστημίων, από τα οποία αναγορεύθηκαν οι διδάκτορες το 2022 είναι χαμηλότερα του 5%.

Ποσοστιαία κατανομή νέων διδακτόρων, ανά Ίδρυμα εκπόνησης της διατριβής, 2022

Στον ακόλουθο Πίνακα αποτυπώνεται η κατανομή των διδακτορικών διατριβών ανά Ίδρυμα και Σχολή, σε απόλυτους αριθμούς.

Κατανομή των νέων διδακτόρων ανά Περιφέρεια της χώρας

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΑΔΔ, κατά το 2022, οι περισσότεροι από τους νέους διδάκτορες έλαβαν το διδακτορικό τους από ιδρύματα της Περιφέρειας Αττικής, ενώ ακολουθούν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Ελλάδας, Ηπείρου, Θεσσαλίας και Κρήτης.

Ποσοστιαία κατανομή νέων διδακτόρων, ανά Περιφέρεια, 2022

Το προφίλ των νέων διδακτόρων (φύλο, ηλικία, χώρα γέννησης και στοιχεία ιθαγένειας, επίπεδο εκπαίδευσης γονέων, οικογενειακή κατάσταση και στοιχεία ως προς τη διαμονή)

Οι άνδρες νέοι διδάκτορες υπερτερούν ελαφρώς των γυναικών με ποσοστό 52,2% έναντι 47,8%.

Ηλικιακά, οι περισσότεροι διδάκτορες ανήκουν στις ηλικιακές ομάδες 25-34 ετών (39,4%) και 35-44 ετών (36,6%).

Ως προς την οικογενειακή κατάσταση των νέων διδακτόρων, η πλειονότητα είναι άγαμοι (55,8%), και δεν έχουν παιδιά (58,6%). Ακολουθούν όσοι έχουν 2 παιδιά (18,9%).

Στις Περιφερειακές ενότητες Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Αχαΐας διαμένουν οι περισσότεροι νέοι διδάκτορες.

Για τους περισσότερους νέους διδάκτορες, τουλάχιστον ο ένας από τους γονείς είναι κάτοχος πανεπιστημιακού πτυχίου (37,7%).

Φύλο και ηλικία

Στο Διάγραμμα 4 παρατίθενται τα μερίδια ανδρών και γυναικών μεταξύ των νέων διδακτόρων για το έτος 2022. Οι άνδρες νέοι διδάκτορες υπερτερούν οριακά των γυναικών με ποσοστό 52,2% έναντι 47,8%.

Με βάση τις αποκρίσεις που έχουν συλλεγεί από τα σχετικά ερωτηματολόγια, οι περισσότεροι από τους νέους διδάκτορες, κατά το έτος 2022, ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 25-34 ετών (39,4%), ενώ ακολουθούν με κάποια διαφορά όσοι είναι από 35 έως 44 ετών (36,6%). Συνολικά, οι δύο ηλικιακές ομάδες συγκεντρώνουν σχεδόν τα 4/5 των νέων διδακτόρων για το έτος 2022 .

Ποσοστιαία κατανομή νέων διδακτόρων ανά ηλικιακή ομάδα, 2022 (ως % των αποκρίσεων)

κατανομή των νέων διδακτόρων ανά Περιφερειακή ενότητα γέννησης και διαμονής

Ενδιαφέρον εύρημα ως προς την εσωτερική μετανάστευση και την κινητικότητα των νέων διδακτόρων προκύπτει από τη σύγκριση των δεδομένων που αφορούν τον τόπο διαμονής και τον τόπο γέννησής τους.

Πιο συγκεκριμένα, στις περιφερειακές ενότητες που ο αριθμός όσων διαμένουν είναι μεγαλύτερος σε σχέση με τον αριθμό όσων είχαν γεννηθεί εκεί, αποτελούν περιοχές που προσελκύουν περισσότερο το νέο καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας.

Αντίθετα, οι περιφερειακές ενότητες, στις οποίες ο αριθμός όσων διαμένουν είναι μικρότερος από τον αριθμό γεννήσεων αποτελούν τις περιοχές της χώρας από όπου σημειώνεται μεγαλύτερη «εκροή» καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού, σε όρους κινητικότητας εντός της επικράτειας.

Αριθμός νέων διδακτόρων ανά Περιφερειακή ενότητα γέννησης και διαμονής, 2022 (αριθμός αποκρίσεων)

Επίπεδο εκπαίδευσης γονέων και οικογενειακή κατάσταση

Όσον αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης των γονέων των νέων διδακτόρων του 2022, το ακόλουθο Διάγραμμ καταγράφει το υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης που έχει τουλάχιστον ο ένας από τους δύο γονείς τους.

Για το 37,7% των νέων διδακτόρων, τουλάχιστον ο ένας από τους γονείς είναι κάτοχος πανεπιστημιακού πτυχίου, για το 32,2% είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, για το 12,0% είναι απόφοιτος πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Επίσης, για το 8,3% και το 7,6% είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου, αντίστοιχα (Διάγραμμα 10).

Ποσοστιαία κατανομή νέων διδακτόρων, ανά υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο των γονέων τους, 2022 (ως % των αποκρίσεων)

Διερευνώντας την οικογενειακή κατάσταση των νέων διδακτόρων, προκύπτει ότι η πλειονότητα (55,8%) είναι άγαμοι, ενώ 44,2% έγγαμοι.

Η πλειονότητα (58,6%) δεν έχει παιδιά, ενώ 18,9% έχει 2 παιδιά.

Προηγούμενοι ακαδημαϊκοί τίτλοι σπουδών

Η μεγάλη πλειονότητα των νέων διδακτόρων (94,5%) απέκτησαν τον πρώτο ακαδημαϊκό τους τίτλο (βασικό τίτλο σπουδών, πτυχίο) από ελληνικό ίδρυμα.

Οι βασικοί τίτλοι σπουδών των νέων διδακτόρων ανήκουν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, στα πεδία εκπαίδευσης4 «Φυσικές Επιστήμες, Μαθηματικά και Στατιστική» (22,0%) και «Υγεία και Πρόνοια» (20,7%). Ακολουθούν οι σπουδές στα πεδία «Τέχνες και Ανθρωπιστικές Επιστήμες» (12,9%) και «Μηχανική, Παραγωγή και Κατασκευές» (10,3%).

Όσον αφορά τις μεταπτυχιακές σπουδές, το 86,5% των νέων διδακτόρων έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, ενώ το 13,5% ξεκίνησε την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής αμέσως μετά την ολοκλήρωση των προπτυχιακών σπουδών. Οι περισσότεροι νέοι διδάκτορες απέκτησαν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Ελλάδα (84,6%), ενώ ακολουθούν όσοι σπούδασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο (7,2%).

Οι περισσότεροι μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών αφορούν τα πεδία εκπαίδευσης «Φυσικές Επιστήμες, Μαθηματικά και Στατιστική» (21,7%), «Υγεία και Πρόνοια» (18,2%), «Τέχνες και Ανθρωπιστικές Επιστήμες» (15,5%), και «Επιχειρήσεις, Διοίκηση και Δίκαιο» (9,3%).

Επαγγελματική απασχόληση των νέων διδακτόρων κατά την ολοκλήρωση των διδακτορικών σπουδών τους

Κατά την ολοκλήρωση των διδακτορικών σπουδών τους, οι νέοι διδάκτορες σε ποσοστό 82,3% εργάζονται. Οι περισσότεροι διατηρούν τη θέση που κατείχαν πριν την ολοκλήρωση των διδακτορικών σπουδών (63,0%, από τους οποίους οι περισσότερο εξειδικεύονται στην Ιατρική και τις Επιστήμες Υγείας). Ποσοστό 14,9% δεν εργάζεται και αναζητά θέση εργασίας (από αυτούς η πλειονότητα προέρχεται από τις Φυσικές Επιστήμες).

Η πλειονότητα όσων δήλωσαν ότι απασχολούνται είναι μισθωτοί (65,6% – οι περισσότεροι εργάζονται σε φορείς του δημόσιου τομέα, εκτός των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των δημόσιων ερευνητικών κέντρων), και ακολουθούν όσοι απασχολούνται με αμοιβή σε ερευνητικό έργο (17,0% – οι περισσότεροι συμμετέχουν σε έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως το Πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη».

Τέλος, για τους περισσότερους από τους νέους διδάκτορες που απασχολούνται, η θέση εργασίας τους έχει συνάφεια με το ερευνητικό ή γνωστικό αντικείμενο των διδακτορικών σπουδών τους (63,2%). Για το 27,5% υπάρχει μόνο μερική συνάφεια, ενώ για το 9,3% δεν υπάρχει συνάφεια.

Επαγγελματική απασχόληση

λΕνα σημαντικό ποσοστό (82,3%) των νέων διδακτόρων έχουν επαγγελματική απασχόληση όταν ολοκληρώνουν τις διδακτορικές τους σπουδές. Οι περισσότεροι διατηρούν τη θέση που κατείχαν πριν την ολοκλήρωση των διδακτορικών σπουδών (63,0%). Σε ποσοστό 11,8% οι νέοι διδάκτορες βρήκαν εργασία ενώ πριν δεν εργάζονταν ή άλλαξαν θέση εργασίας ως αποτέλεσμα των διδακτορικών σπουδών: 6,1% δήλωσαν ότι ‘άλλαξα απασχόληση σε σχέση με τη θέση εργασίας που κατείχα πριν, ως αποτέλεσμα των διδακτορικών μου σπουδών’ και 5,7% ‘βρήκα θέση εργασίας, ως αποτέλεσμα των διδακτορικών μου σπουδών’, Τέλος, ποσοστό 7,6% απασχολούνται αλλά αναζητούν νέα θέση εργασίας ενώ ποσοστό 14,9% δεν εργάζεται και αναζητά θέση εργασίας.

Συνδυάζοντας τα δεδομένα ως προς το είδος της απασχόλησης των νέων διδακτόρων, με το επιστημονικό πεδίο, στο οποίο εξειδικεύονται, φαίνεται ότι η πλειονότητα όσων δεν εργάζονται προέρχονται από τις Φυσικές Επιστήμες (31,0%), ενώ το ίδιο ισχύει και για όσους άλλαξαν απασχόληση σε σχέση με τη θέση εργασίας που κατείχαν πριν την ολοκλήρωση του διδακτορικού, ως αποτέλεσμα των διδακτορικών τους σπουδών (27,6%). Η πλειονότητα όσων βρήκαν θέση εργασίας, ως αποτέλεσμα των διδακτορικών τους σπουδών, προέρχονται επίσης από τις Φυσικές Επιστήμες (30,6%), ενώ οι περισσότεροι από όσους διατήρησαν την απασχόληση που κατείχαν πριν την ολοκλήρωση των διδακτορικών τους σπουδών προέρχονται από το πεδίο της Ιατρικής και των Επιστημών Υγείας (31,4%)

Διερευνώντας περαιτέρω το είδος της κύριας επαγγελματικής απασχόλησης των νέων διδακτόρων, κατά την περίοδο ολοκλήρωσης των διδακτορικών σπουδών, και εξετάζοντας όσους δήλωσαν ότι απασχολούνται, προκύπτει ότι η πλειονότητα είναι μισθωτοί (65,6%), ακολουθούν όσοι απασχολούνται με αμοιβή σε ερευνητικό έργο (17,0%), ενώ έπονται οι αυτοαπασχολούμενοι (ατομικές επιχειρήσεις χωρίς απασχολούμενους) (8,2%), και οι αυτοαπασχολούμενοι σε δική τους ή οικογενειακή επιχείρηση (5,3%).

Οι περισσότεροι νέοι διδάκτορες με μισθωτή εργασία εργάζονται σε φορείς του δημόσιου τομέα, εκτός των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των δημόσιων ερευνητικών κέντρων (62,8%). Ακολουθούν όσοι εργάζονται σε επιχειρήσεις (20,4%), σε ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (11,7%), σε ιδιωτικούς μη κερδοσκοπικούς φορείς (2,7%) και σε δημόσια ερευνητικά κέντρα (2,4%).

Αντίστοιχα, από τους νέους διδάκτορες που απασχολούνται με αμοιβή σε ερευνητικό έργο, οι περισσότεροι συμμετέχουν σε έργο που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (37,1%), ενώ ακολουθούν όσοι συμμετέχουν σε έργο ΕΣΠΑ (23,4%), σε έργο που χρηματοδοτείται από άλλους εθνικούς πόρους, όπως το ΕΛΙΔΕΚ (22,2%), καθώς και σε έργο που χρηματοδοτείται από επιχείρηση ή άλλο φορέα του εξωτερικού (14,5%).

Τέλος, 864 νέοι διδάκτορες (ποσοστό 44,9%) δήλωσαν ότι διαθέτουν και δευτερεύουσα απασχόληση. Η πλειονότητα δήλωσε ότι αυτή ήταν μισθωτή εργασία (48,5%), ενώ ακολουθούν όσοι απασχολούνται με αμοιβή σε ερευνητικό έργο (22,3%), οι αυτοαπασχολούμενοι (ατομικές επιχειρήσεις χωρίς απασχολούμενους) (15,4%), και οι αυτοαπασχολούμενοι σε δική τους ή οικογενειακή επιχείρηση (11,3%).

Συνάφεια επαγγελματικής απασχόλησης με έρευνα

Σε ποσοστό 46,5% η επαγγελματική απασχόληση των νέων διδακτόρων περιλαμβάνει δραστηριότητες Έρευνας & Ανάπτυξης. Από τους υπόλοιπους, ένα μεγάλο μέρος (25,2%) δραστηριοποιούνται ερευνητικά ανεξάρτητα από τη θέση εργασίας τους ενώ ποσοστό 28,4% δεν ασχολείται πλέον με Ε&Α.

Όσον αφορά τη συνάφεια της θέσης εργασίας τους με το γνωστικό αντικείμενο των διδακτορικών σπουδών τους, οι περισσότεροι απάντησαν καταφατικά (63,2%), ενώ το 27,5% απάντησαν ότι υπάρχει μόνο μερική συνάφεια, και το 9,3% απάντησαν αρνητικά.

Μελλοντικές επαγγελματικές προοπτικές

Οι περισσότεροι νέοι διδάκτορες (53,9%) σκοπεύουν να ακολουθήσουν επαγγελματικά ακαδημαϊκή / ερευνητική σταδιοδρομία – οι περισσότεροι προέρχονται από τις Κοινωνικές Επιστήμες. Ακολουθούν όσοι δεν προτίθενται να αλλάξουν θέση εργασίας (19,0% – κυρίως από τις Κοινωνικές Επιστήμες και την Ιατρική & Επιστήμες Υγείας).

Όσον αφορά την προοπτική εγκατάστασης των νέων διδακτόρων στο εξωτερικό, η μεγάλη πλειονότητα (83,5%) δεν σκοπεύει να φύγει στο άμεσο μέλλον από τη χώρα.

Από όσους σκοπεύουν να εγκατασταθούν στο άμεσο μέλλον μόνιμα στο εξωτερικό, οι περισσότεροι προέρχονται από τις Φυσικές Επιστήμες (26,5%), ενώ ακολουθούν με μικρή διαφορά όσοι εξειδικεύονται στις Επιστήμες Μηχανικού & Τεχνολογία (24,4%). Αντίστοιχα, η πλειονότητα όσων δεν σκοπεύουν να μεταναστεύσουν, προέρχεται από δύο επιστημονικά πεδία, τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες & Τέχνες (25,8%) και την Ιατρική & Επιστήμες Υγείας (25,4%).

Η συνέχιση της ερευνητικής δραστηριότητας φαίνεται ότι αποτελεί τον βασικό λόγο για την προοπτική μόνιμης εγκατάστασης των νέων διδακτόρων εκτός χώρας (42,1%), ενώ έπεται η ακαδημαϊκή σταδιοδρομία (25,6%) και η επαγγελματική απασχόληση σε οποιοδήποτε είδος θέσης εργασίας, εκτός έρευνας (20,7%).

Μελλοντικές προοπτικές

Για τους σκοπούς της παρούσας ενότητας διερευνήθηκε καταρχάς το είδος σταδιοδρομίας που σκοπεύουν να ακολουθήσουν οι νέοι διδάκτορες τα επόμενα 3 χρόνια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι περισσότεροι σκοπεύουν να ακολουθήσουν ακαδημαϊκή / ερευνητική σταδιοδρομία (53,9%), ενώ έπονται με διαφορά όσοι δεν προτίθενται να αλλάξουν θέση εργασίας (19,0%), αλλά και όσοι σκοπεύουν να απασχοληθούν στον δημόσιο τομέα σε μη ερευνητικό, όμως, αντικείμενο (10,7%). Χαμηλότερα ποσοστά συγκεντρώνουν όσοι σκοπεύουν να απασχοληθούν στον ιδιωτικό τομέα σε ερευνητικό αντικείμενο (9,1%), και σε μη ερευνητικό αντικείμενο (5,1%).

Συσχετίζοντας το είδος σταδιοδρομίας που προσανατολίζονται να ακολουθήσουν τα επόμενα 3 χρόνια οι νέοι διδάκτορες με το επιστημονικό πεδίο στο οποίο εξειδικεύονται, προκύπτει ότι οι περισσότεροι από όσους σκοπεύουν να ακολουθήσουν ακαδημαϊκή / ερευνητική σταδιοδρομία αλλά και όσους δεν σκοπεύουν να αλλάξουν θέση εργασίας προέρχονται από τις Κοινωνικές Επιστήμες. Αντίστροφα, όσοι σκοπεύουν να απασχοληθούν στον δημόσιο τομέα ή στον δημόσιο τομέα σε μη ερευνητικό αντικείμενο προέρχονται από τον τομέα της Ιατρικής και των Επιστημών Υγείας. Τέλος, όσοι σκοπεύουν να απασχοληθούν στον ιδιωτικό τομέα σε ερευνητικό αντικείμενο προέρχονται από την Φυσικές Επιστήμες.

Ολόκληρη η έκθεση εδώ : EKT_PhDstatistics_2022_el

Αριθμός και προφίλ των νέων διδακτόρων

Αφήστε μια απάντηση Ακύρωση απάντησης