Η αρχιτεκτόνισσα εσωτερικών χώρων που έγινε υφάντρια και φέρνει την παράδοση στο σήμερα
Φωτογραφίες: Nικόλας Παρίσσης
H Mερόπη Βερβέρη είναι σχεδιάστρια και υφάντρια. Η τέχνη ήρθε στην ζωή της ως κληρονομιά από την γιαγιά της. Σπούδασε στην Θεσσαλονίκη αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων και έπειτα από μία πολυετή εμπειρία στον χώρο, άλλαξε επαγγελματικό πεδίο, ακολουθώντας την τέχνη που της μεταλαμπαδεύτηκε, την υφαντική. Τηρώντας τις παραδόσεις, χρησιμοποιεί σε πολλά έργα της, πρωτογενή υλικά όπως είναι το πρόβειο μαλλί από ελληνικές ράτσες που κινδυνεύουν υπό εξαφάνιση, αλλά και διάφορα οργανικά υλικά, όπως μετάξι, λινό και βαμβάκι.
Η ιδέα ξεκίνησε πριν από εφτά χρόνια ενώ ταξίδευα στη Δυτική Ευρώπη για αναζήτηση προϊόντων και υλικών για τα έργα που υλοποιούσα μέσω της Αρχιτεκτονικής Εσωτερικών χώρων. Ανακάλυψα λοιπόν ότι η υφαντική τέχνη είναι κάτι το οποίο υπάρχει ενεργό σαν τέχνη σε όλα τα πεδία. Στα μουσεία είναι κάτι το οποίο κοσμεί ειδική κατηγορία η τέχνη της υφαντικής πλέον αλλά και στην καθημερινή ζωή αποτελεί μεγάλο μέρος.
Χρησιμοποιείται σε διακόσμηση κατοικιών και ξενοδοχείων με την μορφή των ταπισερί και art wall, σε χειροποίητα υφάσματα που κοσμούν έπιπλα και κατασκευές αλλά κυρίως οι μεγάλοι οίκοι μόδας αφιερώνουν τις συλλογές τους σε προϊόντα που παράγονται σε χειροκίνητο παραδοσιακό αργαλειό. Προϊόντα όπως επένδυση παπουτσιών, τσάντες, ρούχα κοκ. Μην ξεχνάμε ότι πριν τη βιομηχανική επανάσταση ήταν ο τρόπος με τον οποίο παραγόταν το ύφασμα.
Η αλλαγή ήταν χρονοβόρα και δημιούργησα την αλλαγή με αργά και σταθερά βήματα. Ενώ ασχολούμουν επαγγελματικά στο πεδίο της αρχιτεκτονικής εσωτερικών χώρων, ταυτόχρονα ξεκίνησα μία έρευνα παγκοσμίως να ανακαλύψω σε ποιο σημείο ενδιαφέροντος για το κοινό βρίσκεται η εν λόγω τέχνη και εάν υπάρχει αγοραστικό κοινό να απευθυνθώ μέσω διαδικτύου. Με μεγάλη έκπληξη ανακάλυψα ότι σε όλο πλέον τον κόσμο υπάρχει ενεργή η οικοτεχνία και ο κόσμος την σέβεται και την επιλέγει προς αγορά προϊόντων που είναι κατασκευασμένα χειροποίητα. Το πρώτο βήμα λοιπόν ήταν να ξεκινήσω να βρω επαγγελματικό σύμβουλο και να δημιουργήσω όλα τα απαραίτητα στοιχεία που συνθέτουν μία start up επιχείρηση.
Έτσι κι έγινε. Το 2020 ήμουν έτοιμη και δημιούργησα το brand PENELOPE. Το brand έχει τρεις άξονες. Μία συλλογή προϊόντων όπως τσάντες, πασμίνες, είδη κατοικίας, κοκ. Έργα υφαντικής τέχνης με τα οποία και λαμβάνω μέρος σε ομαδικές εκθέσεις και τέλος την παραγωγή προϊόντων κατόπιν παραγγελίας που προσαρμόζονται σε ιδιαίτερες ανάγκες π.χ. αρχιτεκτόνων, σχεδιαστών κλπ. Πλέον είναι μια βιώσιμη επιχείρηση που επιλέγει οργανικά υλικά για την παραγωγή των προϊόντων με αποτέλεσμα να έχει τιμηθεί με το Green Brand Award για τις πρακτικές εφαρμογής.
Θεωρώ ότι η σύγχρονη μόδα θέλει κάποιες … παραδοσιακές τεχνικές να εντάξει στον τρόπο παραγωγής των προϊόντων για ένα βιώσιμο μέλλον. Η παράδοση είναι διαχρονική και το παρελθόν είναι ένας δρόμος που μας υπενθυμίζει την απλότητα με την οποία μπορούν να γίνονται τα πράγματα, αρκεί να μην γίνει τροχοπέδη και να την δούμε με σύγχρονη ματιά αναφορικά με τον σχεδιασμό νέων μοτίβων και σχεδίων. Όλη πλέον η βιομηχανία της μόδας έχει ανοίξει και πάλι τον δρόμο προς έναν βιώσιμο τρόπο παραγωγής ενδυμάτων, καθώς είναι πλέον ο μόνος δρόμος για να μπορέσουμε να κρατήσουμε έναν φιλικό προς τον πλανήτη τρόπο κατασκευής των προϊόντων.
Υπάρχει μεγάλος πλούτος γνώσης σε αυτόν τον τομέα αναζητώντας τις τεχνικές του παρελθόντος καθώς όλα παράγονταν προς όφελος του πλανήτη και κατ’ επέκταση του ανθρώπου. Παράδειγμα αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο έβαφαν τα υφάσματα με φυτικές βαφές από φυτά που υπάρχουν στο περιβάλλον, επίσης τα υλικά που χρησιμοποιούσαν όπως η εκτροφή το μεταξιού, το μαλλί από το κούρεμα των προβάτων και η συλλογή βέβαια του βαμβακιού. Όλες οι φυσικές πρώτες ύλες είναι τόσο ανακυκλώσιμες όσο και φιλικές προς τον άνθρωπο σε αντίθεση με τα σύγχρονα ρούχα που φοράμε από χημικές βαφές που αφήνουν ένα τεράστιο οικολογικό αποτύπωμα στον πλανήτη.
Ανακαλώντας λοιπόν την παράδοση μέσω της εταιρείας μου, εξερεύνησα όλες τις αναφερόμενες τεχνικές και πλέον μπορώ να συστήσω το brand PENELOPE ως μία εταιρεία που παράγει προϊόντα με έναν φιλικό προς τον πλανήτη τρόπο κατασκευή, καθώς όλα τα υφάσματα παράγονται σε ξύλινο χειροκίνητο αργαλειό. Ωστόσο δεν περιορίζεται μόνο στον τρόπο παραγωγής αλλά και στα υλικά που χρησιμοποιώ τα οποία είναι στο μεγαλύτερο μέρος φυσικές οργανικές πρώτες ύλες όπως μετάξι, λινό και πρόβειο μαλλί. Συγκεκριμένα, το πρόβειο μαλλί ετησίως πετάται κατά τόνους και αφήνει ένα τεράστιο οικολογικό αποτύπωμα. Η εταιρεία PENELOPE βάζοντας το μικρό της λιθαράκι τηρεί όλη την διαδικασία με τον κύκλο του μαλλιού. Το εφοδιάζομαι κατευθείαν από τους παραγωγούς, το πλένω, το ξένω, το λανάρω και τέλος το τοποθετώ στην ανέμη όπου το μετατρέπω σε νήμα για να το χρησιμοποιήσω για ύφανση.
Όλη η zero waste πρακτική της ανακύκλωσης, επαναχρησιμοποίησης και ο σεβασμός προς το περιβάλλον, που ακολουθεί η εταιρεία PENELOPE Loom Heritage, την οδήγησε να βραβευθεί με το GREEN BRAND AWARD – Cold Category για το έτος 2023 σε συνεργασία με την East West Greece.
Η παράδοση μας έχει ανοίξει τον δρόμο με την γνώση που έχει μεταλαμπαδευτεί και εμείς με την ματιά μας στραμμένη σε ένα βιώσιμο μέλλον, παράγουμε σύγχρονα προϊόντα υφαντικής τέχνης.
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο πελατολόγιο. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό υπάρχει ενδιαφέρον για χειροποίητα προϊόντα. Ωστόσο στο εξωτερικό είναι πιο εκπαιδευμένο το κοινό σε πρακτικές ‘πράσινης’ ανάπτυξης αλλά και σε όλη την διαδικασία υφαντικών έργων. Μην ξεχνάμε ότι οι μεγάλοι οίκοι μόδας παράγουν τα προϊόντα από τις συλλογές τους σε χειροκίνητους αργαλειούς, οι διακόσμηση εσωτερικών κτιρίων και μουσείων κοσμούνται από ταπισερί και υφαντά επιτοίχια έργα, με αποτέλεσμα να υπάρχει ενεργή η υφαντική τέχνη στην καθημερινότητα τους.
Πλέον με το διαδίκτυο η αγορά που απευθύνεται ένα κατάστημα είναι σε παγκόσμιο επίπεδο, επομένως οι πελάτες που γνωρίζουν την πολυτέλεια της υφαντικής τέχνης επικοινωνούν μαζί μου για να φτιάξουν το δικό τους προϊόν στις ειδικές τους ανάγκες κυρίως από το εξωτερικό. Το προϊόν μπορεί να είναι ένα επιτοίχιο υφαντό έργο που θα διακοσμήσει ένα ξενοδοχείο, ένα χαλί που θα υφανθεί σύμφωνα με τις σχεδιαστικές ανάγκες ενός αρχιτεκτονικού γραφείου αλλά και προϊόντα καθημερινής χρήσης, όπως πασμίνες , τσάντες κοκ. Η πολυτέλεια της υφαντικής έγκειται στο γεγονός ότι το προϊόν παράγεται εξ’ ολοκλήρου από την αρχή. Είναι ένας λευκός καμβάς που μπορείς να δημιουργήσεις ότι επιθυμείς.Η Θεσσαλονίκη είναι μια μικρή αγορά που μπορεί να σου δώσει άμεσα αποτελέσματα στην έρευνα αγοράς για το προϊόν που πρόκειται να προωθήσεις εάν θα προχωρήσει ή όχι. Ωστόσο δεν είναι μια αγορά που μπορείς να απευθυνθείς για εξεζητημένα έργα όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην Αμερική.
Είναι αυτονόητο γιατί το μέγεθος ως έκταση και πληθυσμός είναι διαφορετικά, όσο αναφορά όμως την γνώση και την πληροφορία που έχουμε οι πολίτες, καθώς βρισκόμαστε στην Ευρώπη είναι πλουσιότερη. Επομένως υπάρχει μεγάλη προοπτική στην συγκεκριμένη πόλη. Αυτό το οποίο κάνω συχνότερα από το να πουλάω τα προϊόντα μου στην Θεσσαλονίκη είναι να εκπαιδεύω τον κόσμο. Τόσο να εκπαιδεύω τους ενδιαφερόμενους στην τέχνη της υφαντικής μέσω εργαστηρίων όσο και μέσω παρουσιάσεων και ομιλιών για να θυμηθεί ο κόσμος τον πλούτο της γνώσης που έχει στα χέρια του αλλά και το γεγονός ότι η οικοτεχνία είναι ένα μέσο βιοπορισμού με το οποίο στην Ευρώπη εξακολουθούν να έχουν ενεργό ως επάγγελμα πολλοί επαγγελματίες.
Η εκπαίδευση αυτή μου έχει ανοίξει συνεργασίες με αξιόλογες εταιρείες και άλλα brand που έχουν την έδρα τους στην πόλη με αποτέλεσμα να ηχεί δυνατά η δυναμική της υφαντικής τέχνης και η προοπτική των προϊόντων που μπορούν να παραχθούν. Από την Θεσσαλονίκη αυτό που λείπει κατά την γνώμη μου είναι το πράσινο και όμορφα κτίρια. Μην ξεχνάμε ότι η ομορφιά βρίσκεται μέσα μας, αλλά αποτελεί έμπνευση να την βλέπεις και στους εξωτερικούς χώρους μιας πόλης.
Η αγαπημένη μου περιοχή είναι το Ντεπώ όπου και επέλεξα να έχω το στούντιο. Στην περιοχή διατηρούνται ακόμη κτίρια με εξαίρετη αρχιτεκτονική. Οπότε το πρώτο πράγμα το πρωί είναι να βγάλω τον σκύλο μου βόλτα και να τηρούμε μία διαδρομή προς το στούντιο συγκεκριμένη. Περνάω από την συνοικία Ουζιέλ να θαυμάσω και να απολαύσω αυτή την μικρή όαση μέσα στην πόλη.
Στη συνέχεια συνεχίζω παραλιακά πάντα προς το Μέγαρο Μουσικής. Αφού απολαύσω την θάλασσα με θέα τον μυθικό Όλυμπο επιστρέφω εμπρός από την δημοτική πινακοθήκη, άλλο ένα κόσμημα, το οποίο είναι σχεδόν δίπλα στο στούντιο κι έτσι κρατώ ενεργές τις γνώσεις μου γύρω από τις τέχνες οι οποίες και που αποτελούν την πηγή της έμπνευσης μου.