Το ΕΚΠΑ καταλαμβάνει την 27η θέση παγκοσμίως στην «Ποιοτική Εκπαίδευση», σύμφωνα με την κατάταξη ΤΗΕ Impact Rankings

Του Αντιπρύτανη του ΕΚΠΑ Δημήτρη Καραδήμα*

Η δημοσίευση των αποτελεσμάτων της παγκόσμιας κατάταξης Πανεπιστημίων «THE University Impact Rankings» επεφύλαξε μία πολύ σημαντική διάκριση για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.* Η εν  λόγω κατάταξη αποτιμά τις θέσεις των Πανεπιστημίων παγκοσμίως σε σχέση με τους δεκαεπτά στόχους βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.  Για το 2023, στον Στόχο 4: «Ποιοτική Εκπαίδευση» (Quality Education), το ΕΚΠΑ βρίσκεται στην 27η θέση παγκοσμίως μεταξύ των 1304  Πανεπιστημίων που επελέγησαν και στην 1η θέση  μεταξύ των δέκα ελληνικών Πανεπιστημίων που συμπεριλήφθηκαν στη φετινή κατάταξη.

Η εν λόγω κατάταξη αξιολογεί τη συμβολή των πανεπιστημίων στη βελτίωση της εκπαίδευσης στην κοινωνία και επικεντρώνεται στην αξιολόγηση της επιρροής τους τόσο στη σχολική εκπαίδευση (Προγράμματα Σπουδών των οποίων οι απόφοιτοι μπορούν να εργαστούν ως εκπαιδευτικοί)  όσο και στη δια βίου μάθηση. Επίσης, αξιολογείται σε κάθε ΑΕΙ η έρευνα που σχετίζεται με την ποιοτική εκπαίδευση και η δέσμευσή του για μία συμπεριληπτική εκπαίδευση, χωρίς αποκλεισμούς, η οποία συμβάλλει στην κοινωνική ένταξη και την κοινωνική κινητικότητα. Η δέσμευση αυτή διαπιστώνεται μέσω της δεδηλωμένης πολιτικής που το ίδρυμα ακολουθεί όσο και μέσω συγκεκριμένων πρακτικών που εφαρμόζονται.

Η αξιολόγηση των Πανεπιστημίων στην «Ποιοτική Εκπαίδευση» γίνεται με τη χρήση και αποτίμηση τεσσάρων κατηγοριών κριτηρίων-δεικτών:

__________________________________________________________________________________

*  Βλ. https://www.timeshighereducation.com/rankings/impact/2023/quality-educat…

 

Έρευνα-Δημοσιεύσεις  σχετικά με την εκπαίδευση και τη διά βίου μάθηση.

Ποσοστό φοιτητών «πρώτης γενιάς»: αναφέρεται στο ποσοστό των φοιτητών που αρχίζουν τις σπουδές τους σε ένα Πρόγραμμα Σπουδών του Ιδρύματος  και δηλώνουν ότι είναι το πρώτο άτομο στο άμεσο οικογενειακό τους περιβάλλον που φοιτά σε πανεπιστήμιο. Το ποσοστό υπολογίζεται σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των φοιτητών που ξεκινούν σπουδές στο Ίδρυμα την ίδια χρονιά.

Ποσοστό αποφοίτων που διαθέτουν παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια: Για να  γίνει κατανοητό  πώς ένα πανεπιστήμιο υποστηρίζει την εκπαίδευση, υπολογίζεται το ποσοστό των αποφοίτων του που λαμβάνουν πτυχίο που τους δίνει το δικαίωμα να διδάξουν στα σχολεία της χώρας τους.

Δείκτες που αποτιμούν την επίδοση του Πανεπιστημίου σε θέματα δια βίου μάθησης, όπως δωρεάν πρόσβαση σε εκπαιδευτικούς πόρους για όσους δεν σπουδάζουν στο πανεπιστήμιο, εκπαιδευτικές δραστηριότητες που είναι ανοικτές στο ευρύ κοινό, εκπαιδευτικές δραστηριότητες που παρέχουν επαγγελματική κατάρτιση για όσους δεν σπουδάζουν στο πανεπιστήμιο κλπ.

Tο ΕΚΠΑ καλύπτει με πολύ υψηλή επάρκεια τις απαιτήσεις των κριτηρίων, τα οποία αξιολογούν διαφορετικές συνιστώσες αυτού που ορίζεται ως «ποιοτική εκπαίδευση» και κατατάσσεται στην 27η θέση μεταξύ όλων των ΑΕΙ του κόσμου! Το πρώτο κριτήριο επικεντρώνεται στη σχετική με την εκπαίδευση έρευνα που διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο, ενώ το τελευταίο αξιολογεί την Δια Βίου Μάθηση. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών πρωτοστατεί και στις δύο αυτές περιοχές! Η παραγωγή καινοτόμου έρευνας στο ΕΚΠΑ είναι ούτως ή άλλως αλληλένδετη με την εκπαιδευτική αποστολή του, αλλά και ειδικότερα η εκπαιδευτική έρευνα, που καλλιεργείται στα Τμήματα και Εργαστήρια του Ιδρύματος, βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία. Επίσης, στον χώρο της Δια Βίου Μάθησης, το ΕΚΠΑ πρωτοστατεί παρέχοντας μέσω του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησής του (ΚΕΔΙΒΙΜ ΕΚΠΑ) 1200 προγράμματα κατάρτισης με τη συμμετοχή 15.000 σπουδαστών ετησίως. Εκτός από τα  προγράμματα κατάρτισης υλοποιείται και μια σειρά επιμορφωτικών δράσεων ανοικτών στο κοινό, (εκδηλώσεις, ομιλίες, ανοικτά σεμινάρια, ημερίδες και συνέδρια) οι οποίες πραγματοποιούνται από τα Τμήματα, αλλά και τις άλλες δομές του Ιδρύματος (Εργαστήρια, Κλινικές, Γραφείο Διασύνδεσης, Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας κ.α.) τόσο εντός του Ιδρύματος και των χώρων του όσο και σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία (Δήμοι, Περιφέρειες, Σχολεία κ.α). Παρέχεται, επίσης, ανοικτή πρόσβαση σε ενημερωτικό-επιμορφωτικό υλικό τόσο στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος και των Τμημάτων όσο και στην πλατφόρμα των ανοικτών ακαδημαϊκών μαθημάτων.

Αξίζει, όμως, να επανέλθουμε στα κριτήρια 2 και 3 που αξιολογούν την ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχει το Ίδρυμα στην αλληλεπίδρασή της με την κοινωνία. Το κριτήριο 2 («φοιτητές πρώτης γενιάς») αναδεικνύει το κύρος του Ιδρύματος στην κοινωνία και την ελκυστικότητα των προγραμμάτων του, αλλά και το ότι το Πανεπιστήμιο είναι προσβάσιμο και ανοικτό σε ικανούς φοιτητές ανεξάρτητα από την κοινωνική τους προέλευση ή την οικονομική τους δυνατότητα. Επομένως, κρίνεται ότι το ΕΚΠΑ υπηρετεί με επιτυχία τις αρχές της ισότητας, των ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση, της συμπερίληψης, ενώ συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή και την κοινωνική κινητικότητα.  Το κριτήριο 3 αφορά στην εκπαίδευση και προετοιμασία που το Πανεπιστήμιο παρέχει στους φοιτητές του που, ως πτυχιούχοι, θα απασχοληθούν στην εκπαίδευση και θα διδάξουν στα σχολεία. Είναι προφανές ότι η  εν λόγω κατάταξη αξιολογεί ως εξαιρετικά επιτυχή την πολιτική που έχει ακολουθηθεί ως τώρα σε σχέση με την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και το βασικό χαρακτηριστικό της οποίας είναι η συνδεδεμένη με το πτυχίο χορήγηση της παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας. Ο τελευταίος νόμος προβλέπει διαφορετική ρύθμιση του θέματος αυτού, τις αδυναμίες της οποίας είχαμε με άλλη ευκαιρία επισημάνει. H συζητούμενη κατάταξη μας δίνει όχι μόνο μια αφορμή, αλλά και έναν ακόμα ουσιαστικό λόγο να επαναλάβουμε ότι θα ήταν χρήσιμο, από κάθε άποψη, να επανεξεταστούν οι ρυθμίσεις του νέου νόμου για την Παιδαγωγική και Διδακτική Επάρκεια.

Η επίδοση του ΕΚΠΑ στη συγκεκριμένη κατάταξη αποτελεί μια πολύ σημαντική απόδειξη του προσανατολισμού του Ιδρύματος στην παροχή και επίτευξη υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης σε όλους και, ιδιαίτερα, στο μελλοντικό εκπαιδευτικό προσωπικό που θα στελεχώσει την εκπαίδευση. Επίσης, η πιστοποίηση με άριστο βαθμό των Προπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών του Ιδρύματος που οδηγούν σε πτυχία στην Εκπαίδευση, από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), επικυρώνει και τυπικά το αποτέλεσμα της Κατάταξης.

Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια σε όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής μας κοινότητας, τα οποία με την άοκνη εργασία και προσπάθειά τους έφεραν ψηλά το Ίδρυμά μας στον Τομέα της Ποιοτικής Εκπαίδευσης.  Το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης κατάταξης αποτελεί επιβεβαίωση και επιβράβευση της προσπάθειάς τους, αλλά και αφετηρία για ακόμη μεγαλύτερες διακρίσεις με γνώμονα μία ουσιαστική και αποτελεσματική εκπαίδευση υψηλής ποιότητας, χωρίς αποκλεισμούς, η οποία συμβάλλει στην κοινωνική πρόοδο και στη διαμόρφωση, στο βαθμό που της αντιστοιχεί, μιας κοινωνίας ίσων ευκαιριών.

*  Ο Δημήτρης Καραδήμας είναι  Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και  Φοιτητικής Μέριμνας, Πρόεδρος της Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.