Η Συνέντευξη του υπουργού Παιδείας Κυριάκου Πιερρακάκη στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» και τη Φώφη Γιωτάκη.

Οι ερωτήσεις της δημοσιογράφου και οι απαντήσεις του υπουργού Παιδείας

Δημοσιογράφος: Ποιος είναι ο κοινός παρονομαστής στο σχέδιο πολιτικής που αναπτύξατε στο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τώρα ακολουθείτε στο Υπουργείο Παιδείας;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Θα σας έλεγα ότι είναι το σύνθημα «κάθε ημέρα και μια μικρή αλλαγή». Ξέρετε, καθώς σε λίγους μήνες συμπληρώνουμε πενήντα χρόνια από τη Μεταπολίτευση, αυτό που μπορούμε να διαπιστώσουμε είναι ότι, δίπλα στις μεγάλες τομές, υπήρξαν πολλές μικρές μεταρρυθμίσεις που συνολικά λειτούργησαν πολλαπλασιαστικά – όχι απλά σαν άθροισμα.

Πιστεύω ότι το έργο της προηγούμενης τετραετίας στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αποτελεί ένα καλό παράδειγμα ως προς το πώς πρέπει να προσεγγίζουμε χρόνιες εκκρεμότητες και μεγάλες προκλήσεις: βήμα – βήμα, με συγκροτημένο σχέδιο, δημιουργική σκέψη, με τον πολίτη στο επίκεντρο και με επίγνωση ότι δεν υπάρχει περιθώριο για καθυστερήσεις. Αυτές ήταν οι κατευθυντήριες γραμμές του Κυριάκου Μητσοτάκη και μέσα από την υλοποίησή τους πετύχαμε ένα σημαντικό ψηφιακό άλμα, το οποίο είμαι βέβαιος ότι θα συνεχιστεί με αμείωτο ρυθμό.

Με την ίδια λογική κινούμαστε στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Ο σχεδιασμός που έχουμε ήδη ξεκινήσει να υλοποιούμε προβλέπει αυτονόητα την εφαρμογή μεγάλων μεταρρυθμίσεων και ταυτόχρονα δίνει πολύ μεγάλη έμφαση στην εκπαιδευτική καθημερινότητα, με στόχο τη διαρκή της αναβάθμιση. Και πιστεύουμε ότι όλες αυτές οι «μικρές» αλλαγές θα οδηγήσουν τελικά σε μια μετρήσιμη και σημαντική βελτίωση των εκπαιδευτικών συνθηκών και της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Δημοσιογράφος: Να περιμένουμε κάποια μεγάλης κλίμακας πρωτοβουλία στα σχολεία το επόμενο διάστημα;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Έχουμε δρομολογήσει την Ψηφιακή Ενισχυτική Διδασκαλία, μια πρωτοβουλία που πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει σημαντικά τους μαθητές να βελτιώσουν τις γνώσεις και τις επιδόσεις τους. Πρόκειται για ένα – θα μπορούσαμε να πούμε – «ψηφιακό φροντιστήριο», το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα παρακολούθησης μαγνητοσκοπημένων και σε ζωντανή μετάδοση μαθημάτων και επιπλέον θα προσφέρει εργαλεία εμβάθυνσης και υποστήριξης.

Αρχικά, σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς πρόκειται να δημιουργήσουμε βίντεο με πρότυπες παραδόσεις για όλη την έκταση της ύλης. Έτσι, ένας μαθητής ο οποίος έχασε λόγω ασθένειας – ή απλώς επιθυμεί να επαναλάβει – την παράδοση μιας ενότητας, θα μπορεί να ανατρέχει στο σχετικό οπτικοακουστικό υλικό, αλλά και σε επιπλέον βοηθήματα – σημειώσεις, ασκήσεις, πρόσθετο διδακτικό υλικό. Επιπλέον, σε κάθε ενότητα ο μαθητής θα μπορεί, εφόσον το επιθυμεί, να χρησιμοποιήσει το εργαλείο της αυτοαξιολόγησης, προκειμένου να επιβεβαιώσει ότι όντως εμπέδωσε το περιεχόμενο του συγκεκριμένου μαθήματος.

Πέρα από την ασύγχρονη εκπαίδευση, θα παρέχεται επιπλέον η δυνατότητα παρακολούθησης μαθημάτων σε πραγματικό χρόνο, προκειμένου οι μαθητές που το επιθυμούν να έχουν πρόσθετη υποστήριξη από εκπαιδευτικούς. Και, τέλος, η πλατφόρμα της Ψηφιακής Ενισχυτικής Διδασκαλίας θα υποστηρίζει και τη δυνατότητα υποβολής γραπτών ερωτήσεων από τους μαθητές και την απάντησή τους από εκπαιδευτικούς μέσω chat.

Η Ψηφιακή Ενισχυτική Διδασκαλία αντανακλά την πρόθεσή μας να αξιοποιήσουμε τόσο την εξοικείωση των παιδιών με τα ψηφιακά μέσα, όσο και την πολύτιμη εμπειρία που αποκομίσαμε από την τηλεκπαίδευση. Με τον τρόπο αυτό, επιδιώκουμε να προσφέρουμε προαιρετικά και, αυτονόητα, εντελώς δωρεάν, σε κάθε μαθήτρια και κάθε μαθητή ένα επιπλέον εργαλείο υποστήριξης το οποίο «μιλάει τη γλώσσα τους», είναι προσαρμοσμένο στον τρόπο που επικοινωνούν και αλληλεπιδρούν οι νέοι και, ταυτόχρονα, πληροί τις εκπαιδευτικές προδιαγραφές.

Δημοσιογράφος: Πότε θα ξεκινήσει η εφαρμογή αυτής της δράσης;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Η πιλοτική λειτουργία θα ξεκινήσει με δύο μαθήματα στην τρέχουσα σχολική χρονιά – προσεγγιστικά, περίπου τον Φεβρουάριο – και στόχος μας είναι στις αρχές του επόμενου έτους να τεθεί σε πλήρη λειτουργία. Μέσα από την πιλοτική λειτουργία επιδιώκουμε τόσο την εξοικείωση των μαθητών με αυτό το νέο εργαλείο διδασκαλίας, όσο και την αξιολόγηση και βελτίωση της ίδιας της δράσης. Για να επιστρέψω στην προηγούμενη ερώτησή σας για τις αναλογίες μεταξύ ψηφιακού μετασχηματισμού και εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, πιστεύουμε ότι και οι πιο μεγάλοι στόχοι υλοποιούνται βήμα – βήμα. Δεν στοχεύουμε σε ένα «φαραωνικό» έργο, αλλά στη σταδιακή οικοδόμηση και βελτιστοποίησή του μέσα από δοκιμές και προσθήκες.

Δημοσιογράφος: Στη «μεγάλη εικόνα» του σχολείου τι να περιμένει η σχολική κοινότητα; Ποιο είναι το όραμά σας και τι ρόλο διαδραματίζουν σε αυτό η απλούστευση και η ψηφιοποίηση διαδικασιών;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Θέλουμε να κάνουμε πραγματικότητα στο δικό μας σχολείο όλα εκείνα που εδώ και χρόνια αποτελούν τον κανόνα κάθε προηγμένου εκπαιδευτικού συστήματος. Υπάρχουν στοιχεία που είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι πρέπει να αναπτύσσουν τα σχολεία ως δεξιότητες: η ομαδική δουλειά, η συναίσθηση της ιδιότητας του πολίτη, ο εθελοντισμός είναι μερικά από αυτά. Κυρίως, όμως, θέλουμε να μετατοπίσουμε το βάρος της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από την απομνημόνευση στην κριτική σκέψη. Όλα αυτά θέλουμε να είναι τα συστατικά στοιχεία του νέου σχολείου.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ψηφιοποίηση δεν έχει ρόλο πρωταγωνιστή, αλλά πολύτιμου αρωγού. Η ψηφιοποίηση των διοικητικών διαδικασιών στην εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει όλη την εκπαιδευτική κοινότητα να αφιερώσει περισσότερο χρόνο και ενέργεια στη διαδικασία της μάθησης. Για τον λόγο αυτό, επανασχεδιάζουμε το σύνολο των διαδικασιών – τόσο όσες εξακολουθούν να πραγματοποιούνται με φυσική παρουσία, όσο και εκείνες που έχουν ήδη ψηφιοποιηθεί – βάζοντας στο επίκεντρο τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς.

Τα λεγόμενα «υπηρεσιακά έντυπα», όπως το απουσιολόγιο, το βιβλίο ύλης, οι βαθμολογίες, θα ψηφιοποιηθούν, δημιουργώντας και τις αντίστοιχες πλατφόρμες ενημέρωσης και αλληλεπίδρασης με τα σχολεία. Ταυτόχρονα, θα επανασχεδιάσουμε την πλατφόρμα MySchool και το σύνολο των ψηφιακών υπηρεσιών διοίκησης που λειτουργούν σε σχολεία και διευθύνσεις εκπαίδευσης. Με τον τρόπο αυτό και σε συνδυασμό με την ενοποίηση όλων των πλατφορμών και των αποθετηρίων εκπαιδευτικού υλικού, θα κάνουμε τις διαδικασίες απλούστερες και φιλικότερες για όλους τους εμπλεκόμενους.

Δημοσιογράφος: Πότε θα λειτουργήσει το πρώτο ιδιωτικό πανεπιστήμιο στη χώρα και με ποιες προδιαγραφές;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Το κρατικό μονοπώλιο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί έναν αναχρονισμό που καθιστά την Ελλάδα διεθνή εξαίρεση. Αυτό σημαίνει ότι θέλουμε να κινηθούμε όσο το δυνατόν ταχύτερα, ώστε να μην υπάρξει και άλλος χαμένος χρόνος. Για τον λόγο αυτό, μέχρι την οριστική επίλυση του ζητήματος με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, θα αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες που μας δίνει το υπάρχον συνταγματικό και ενωσιακό πλαίσιο.

Σύντομα θα καταθέσουμε το σχέδιο νόμου που θα ρυθμίζει την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας. Στόχος μας είναι οι σχετικές συμπράξεις να προχωρήσουν άμεσα και τα νέα ιδρύματα να λειτουργήσουν το ταχύτερο δυνατόν. Θα είμαστε αυστηροί στις ακαδημαϊκές και λειτουργικές προδιαγραφές, τις οποίες ήδη συνδιαμορφώνουμε με την ΕΘΑΕΕ. Έχουμε θέσει ως στόχο την προσέλκυση των καλύτερων ξένων πανεπιστημίων και την παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης και ακριβώς αυτό θα κάνουμε.

Παράλληλα, όμως, είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε την ελευθερία και την αυτονομία των δημοσίων Πανεπιστημίων. Έχουμε εντοπίσει εστίες περιττής γραφειοκρατίας, την οποία πρόκειται να καταπολεμήσουμε με στόχο να απελευθερώσουμε πόρους και δυνάμεις που δαπανώνται αυτή τη στιγμή σε περιττές διαδικασίες. Θέλουμε οι ακαδημαϊκοί και οι φοιτητές μας να μπορούν να αφιερώσουν όλη τους την ενέργεια στην επιστήμη τους, δουλεύοντας μέσα σε φιλικές για αυτούς συνθήκες, χωρίς περιττά εμπόδια.

Και, βέβαια, το σχέδιό μας προβλέπει και συνέργειες μεταξύ των ΑΕΙ μας με μεγάλα πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Εδώ η πρόθεσή μας είναι τα δύο ιδρύματα να μπορούν να δίνουν και κοινά πτυχία και μεταπτυχιακά, μέσω του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, με τα μαθήματα να πραγματοποιούνται εδώ. Θέλουμε ένα σύγχρονο, δυναμικό, εξωστρεφές και διεθνοποιημένο δημόσιο Πανεπιστήμιο. Υπάρχει ήδη σημαντικό ενδιαφέρον από ξένα πανεπιστήμια και πιστεύω ότι σύντομα θα έχουμε τις πρώτες ανακοινώσεις.

Δημοσιογράφος: Η χώρα χρειάζεται τεχνίτες, βάσει ερευνών. Έχετε σχεδιάσει κάποιες κινήσεις;

Κυριάκος Πιερρακάκης: Όντως, μια από τις επαγγελματικές ανάγκες της χώρας εστιάζεται σε τεχνίτες. Για τον λόγο αυτό, ψηλά στις προτεραιότητές μας βρίσκεται μια νομοθετική πρωτοβουλία η οποία θα έρθει να συμπληρώσει – να ολοκληρώσει, αν προτιμάτε – το νομοθετικό πλαίσιο που ξεκινήσαμε να αναδιαμορφώνουμε την προηγούμενη τετραετία. Με τη ρύθμιση αυτή θέλουμε να αθροίσουμε τις δυνάμεις ΙΕΚ, ΕΠΑΛ και Επαγγελματικών Εργαστηρίων, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται με ενιαία φιλοσοφία στις τρέχουσες ανάγκες της οικονομίας, δημιουργώντας επαγγελματίες σε πεδία που παρουσιάζουν μεγάλη ζήτηση, αλλά χαμηλή προσφορά.

Ασφαλώς, οι πολιτικές για την επαγγελματική εκπαίδευση δεν πρέπει να εξαντλούνται σε κεντρικό επίπεδο, αλλά πρέπει να έχουν και μια αποκεντρωμένη διάσταση. Έτσι, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και τις τοπικές κοινωνίες, είμαστε διατεθειμένοι να διαμορφώσουμε προγράμματα σπουδών και με βάση τις ανάγκες κάθε περιοχής και τα χαρακτηριστικά που έχει εκεί η οικονομία.

Από εκεί και πέρα, η χώρα χρειάζεται έναν συνολικό ανασχεδιασμό ως προς το επιστημονικό και επαγγελματικό προσανατολισμό της. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι μέχρι το 2030 θα χρειαζόμαστε 16.000 πληροφορικούς κάθε χρόνο, τη στιγμή που σήμερα παράγουμε περίπου τους μισούς. Η επαγγελματική εκπαίδευση και οι σπουδές STEM (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά) είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα εκπαιδευτικών πεδίων στα οποία πρέπει να επενδύσουμε. Και σύντομα οι μαθητές θα έχουν στη διάθεσή τους περισσότερες επιλογές και περισσότερη πληροφορία ώστε, σε περίπτωση που το επιθυμούν, να ακολουθήσουν αντικείμενα που θα τους κάνουν περιζήτητους ως επαγγελματίες.