Η Ελλάδα στο PISA 2022 κατατάσσεται στην ομάδα των χωρών που σημειώνουν χαμηλότερες επιδόσεις από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ στα Μαθηματικά, την Κατανόηση Κειμένου και τις Φυσικές Επιστήμες, σύμφωνα με  τα αποτελέσματα της έρευνας PISA 2022,τα οποία ανακοινώθηκαν σήμερα.

Συγκεκριμένα η Ελλάδα κατατάσσεται στην 44η θέση στα Μαθηματικά με επίδοση 430, στην 41η θέση στην Κατανόηση Κειμένου με επίδοση 438 και στην 44η θέση στις Φυσικές Επιστήμες με επίδοση 441.

Σημαντική πτώση στις περισσότερες χώρες: Τα αποτελέσματα του PISA 2022 δείχνουν ότι στις περισσότερες χώρες σημειώθηκε μια σημαντική πτώση στις επιδόσεις στα Μαθηματικά και την Κατανόηση Κειμένου σε σχέση με το 2018. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου στις χώρες του ΟΟΣΑ σημειώθηκε, κατά μέσο όρο, πτώση 15 μονάδων στα Μαθηματικά και 10 μονάδων στην Κατανόηση Κειμένου. Η εντυπωσιακή αυτή πτώση, η οποία είναι πρωτόγνωρη για το PISA, οφείλεται αναμφίβολα κατά έναν μεγάλο βαθμό στην πανδημία και την επίδρασή της στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι όλων των χωρών που συμμετείχαν.

Τα ελληνόπουλα είχαν μεγάλη πτώση: Στην Ελλάδα, η πτώση της βαθμολογίας είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Πιο συγκεκριμένα, η βαθμολογία για τα Μαθηματικά είναι χαμηλότερη κατά 21 μονάδες και για την Κατανόηση Κειμένου κατά 19 μονάδες, σε σχέση με το 2018. Όμως, υπάρχει πτώση 11 μονάδων και στις Φυσικές Επιστήμες.

Γενικότερα, κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας η πτώση της βαθμολογίας για την Ελλάδα είναι 9 μονάδες στα Μαθηματικά, 12 μονάδες στην Κατανόηση Κειμένου και 21 μονάδες στις Φυσικές Επιστήμες.

Στις χώρες του ΟΟΣΑ: Στις χώρες του ΟΟΣΑ, κατά μέσο όρο το 13,7% των μαθητών τους επιτυγχάνουν επιδόσεις που τους κατατάσσουν στα επίπεδα 5 ή 6, τα οποία αποτελούν τα υψηλότερα επίπεδα στις κλίμακες εγγραμματισμού σε κάθε γνωστικό αντικείμενο. Αντίθετα, κατά μέσο όρο το 16,4% των μαθητών στις χώρες του ΟΟΣΑ κατατάσσονται χαμηλότερα από το Επίπεδο 2.

Στην Ελλάδα: Τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ελλάδα είναι 3,9% για τους μαθητές οι οποίοι επιτυγχάνουν επιδόσεις που τους κατατάσσουν στα επίπεδα 5 ή 6 και 25, 7% για τους μαθητές οι οποίοι κατατάσσονται χαμηλότερα από το Επίπεδο.

Η Σιγκαπούρη πέτυχε σημαντικά υψηλότερες επιδόσεις από όλες τις υπόλοιπες συμμετέχουσες χώρες και στα τρία γνωστικά αντικείμενα.

Στα Μαθηματικά, έξι Ασιατικές χώρες –η Σιγκαπούρη, το Μακάο (Κίνα), η Ταϊπέι (Κίνα), το Χονγκ Κονγκ, η Ιαπωνία και η Κορέα– πέτυχαν τις υψηλότερες επιδόσεις από όλες τις συμμετέχουσες χώρες.

Από τις χώρες της Ευρώπης, τις υψηλότερες επιδόσεις πέτυχαν η Εσθονία, η Ελβετία και η Ολλανδία.

Ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση

Στις χώρες του ΟΟΣΑ οι μαθητές που προέρχονται από ευνοϊκό κοινωνικο- οικονομικό-πολιτισμικό περιβάλλον πέτυχαν, κατά μέσο όρο, βαθμολογία κατά 93 μονάδες υψηλότερη στα Μαθηματικά από τους μαθητές που προέρχονται από μη-ευνοϊκό κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον.

Να σημειωθεί ότι η διαφορά στις επιδόσεις στα Μαθηματικά, η οποία οφείλεται στο κοινωνικο-οικονομικό-πολιτισμικό περιβάλλον, έχει παραμένει σταθερή στις 51 από τις 68 χώρες/οικονομίες που έχουν έγκυρα δεδομένα για το 2022. Η διαφορά αυτή μεγάλωσε σε 12 χώρες/οικονομίες και μειώθηκε σε 5. Στην Ελλάδα η διαφορά υπέρ των μαθητών που προέρχονται από ευνοϊκό κοινωνικο-οικονομικό-πολιτισμικό περιβάλλον είναι 76 μονάδες.

Στις χώρες του ΟΟΣΑ, τα αγόρια πέτυχαν, κατά μέσο όρο, υψηλότερες επιδόσεις στα Μαθηματικά κατά 9 μονάδες από ό,τι τα κορίτσια. Αντίθετα η διαφορά υπέρ των κοριτσιών στην Κατανόηση κειμένου είναι 24 μονάδες.

Η διαφορά στις επιδόσεις στα Μαθηματικά η οποία σχετίζεται με το φύλο παρέμεινε σταθερή μεταξύ του 2018 και 2022 στις περισσότερες χώρες/οικονομίες (στις 57 από τις 72 που έχουν συγκρίσιμα δεδομένα). Αντίθετα, η διαφορά μεγάλωσε σε 11 χώρες/οικονομίες και μειώθηκε σε τέσσερις. Στην Ελλάδα η διαφορά μεταξύ κοριτσιών και αγοριών είναι 6 μονάδες, με τα αγόρια να σημειώνουν τη υψηλότερη επίδοση.

Στις χώρες του ΟΟΣΑ, οι γηγενείς μαθητές πέτυχαν, κατά μέσο όρο, υψηλότερες επιδόσεις κατά 29 μονάδες στα Μαθηματικά από τους μαθητές με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Η διαφορά αυτή αντιστοιχεί περίπου σε ένα έτος φοίτησης στο σχολείο, όμως δεν είναι στατιστικά σημαντική. Η διαφορά αυτή μειώθηκε στις 5 μονάδες υπέρ των γηγενών, μετά τον συνυπολογισμό της επίδρασης του κοινωνικο-οικονομικού περιβάλλοντας και της γλώσσας που μιλούν οι μαθητές στο σπίτι τους.

Στις χώρες του ΟΟΣΑ, κατά μέσο όρο, το 8% των μαθητών ανέφεραν ότι δεν έφαγαν τουλάχιστον μία φορά τις προηγούμενες 30 ημέρες επειδή δεν υπήρχαν χρήματα για φαγητό. Σε 18 από τις συμμετέχουσες χώρες/οικονομίες περισσότερο από το 20% των μαθητών τους ανέφεραν ότι τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα δεν υπήρχαν χρήματα για φαγητό.

Η συμμετοχή της Ελλάδας

Την Ελλάδα εκπροσώπησαν στην κύρια έρευνα 6578 μαθητές γεννημένοι το 2006, από 242 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Γυμνάσια, Γενικά Λύκεια και ΕΠΑΛ) όλης της χώρας.

Η αξιολόγηση

Το κύριο αντικείμενο της αξιολόγησης για το PISA 2022 ήταν τα Μαθηματικά. Οι μαθητές απάντησαν σε κλειστές ερωτήσεις (πολλαπλής επιλογής ή σωστού – λάθους) και ανοικτές ερωτήσεις σύντομης απάντησης και αιτιολόγησης. Οι ερωτήσεις εστίαζαν στον μαθηματικό εγγραμματισμό, ο οποίος, σύμφωνα με το πλαίσιο του PISA για τα Μαθηματικά, συνδέεται με τον μαθηματικό συλλογισμό και την επίλυση προβλήματος.

Εκτός από τις ερωτήσεις που αφορούν το γνωστικό μέρος της έρευνας, οι μαθητές απάντησαν και σε ένα Ερωτηματολόγιο, το οποίο συλλέγει πληροφορίες σχετικά με το κοινωνικό και δημογραφικό υπόβαθρο του καθενός, τις στάσεις και τις πεποιθήσεις τους για το σχολείο γενικότερα αλλά και ειδικά για τα Μαθηματικά, που αποτελούσαν το κύριο αντικείμενο σε αυτόν τον κύκλο. Επίσης, οι μαθητές απάντησαν σε Ερωτηματολόγιο που αφορούσε την εξοικείωσή τους με τις νέες τεχνολογίες.

Οι Διευθυντές των σχολείων του δείγματος συμπλήρωσαν το δικό τους Ερωτηματολόγιο, το οποίο κάλυπτε θέματα διοίκησης και οργάνωσης του σχολείου, παρείχε πληροφορίες για το μαθησιακό περιβάλλον και τη συμμετοχή σε δραστηριότητες εκτός του επίσημου σχολικού ωραρίου.

Τόσο στο Ερωτηματολόγιο του μαθητή όσο και στο Ερωτηματολόγιο του διευθυντή υπήρχαν ερωτήσεις σχετικά με την οργάνωση της μάθησης κατά την περίοδο της πανδημίας που τα σχολεία παρέμεναν κλειστά, σε μια προσπάθεια να συλλεγούν πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο οι διάφορες χώρες αντιμετώπισαν τις δυσκολίες που προέκυψαν.