Θάνος Δημόπουλος, Πρύτανης ΕΚΠΑ

Μία πολύ σημαντική διάκριση, που καταδεικνύει το υψηλής ποιότητας και παγκόσμιας επίδρασης και αναγνώρισης ερευνητικό έργο του ΕΚΠΑ, αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα της παγκόσμιας ερευνητικής κατάταξης «AD Scientific Index World Top Universities Ranking 2023». Πιο συγκεκριμένα το ίδρυμα καταλαμβάνει την 92η θέση παγκοσμίως μεταξύ των 19.514 Πανεπιστημίων από 216 χώρες που περιλαμβάνονται στην εν λόγω κατάταξη. Επιπροσθέτως βρίσκεται στην 25η θέση μεταξύ των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων και στην 1η  θέση μεταξύ των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων για το 2023. (βλέπε πίνακα 1). Θα πρέπει να επισημανθεί ότι όπως φαίνεται στην εικόνα 1 όπου αποτυπώνεται η θέση του ΕΚΠΑ στα επιμέρους κριτήρια της κατάταξης, στο κριτήριο i10 index των τελευταίων πέντε ετών το Ίδρυμα βρίσκεται στην  61η θέση παγκοσμίως και στην 15η θέση στην Ευρώπη.

Η εν λόγω κατάταξη είναι η πρώτη και μοναδική που βασίζεται  στους συνολικούς και πρόσφατους δείκτες (της τελευταίας πενταετίας) ερευνητικής παραγωγικότητας των σημαντικότερων επιστημόνων και ερευνητών των Πανεπιστημίων. Πιο συγκεκριμένα  η απόδοση, η βαθμολογία και η θέση κάθε Πανεπιστημίου υπολογίζεται με βάση τις βαθμολογίες των δεικτών h-index και i10 και τις αναφορές στο Google Scholar του ερευνητικού του δυναμικού.

Για το 2023 στην κατάταξη συμπεριλήφθηκε το ερευνητικό έργο της τελευταίας πενταετίας 1.153.395 επιστημόνων από 216 χώρες, με 7706 εξ αυτών να είναι Έλληνες Καθηγητές, Ελληνικών Δημόσιων Πανεπιστημίων.

Άλλη μία σημαντική διάκριση για το ΕΚΠΑ αποτελεί το γεγονός ότι έχει συνολικά τον μεγαλύτερο αριθμό επιστημόνων μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων στην εν λόγω κατάταξη (1437), ενώ 54 εξ αυτών βρίσκονται στους top 2%, 276 στους top10%, και 548 στους top20% των ερευνητών παγκοσμίως (βλέπε πίνακα 3).

Πίνακας 1: Η κατάταξη των Ελληνικών Πανεπιστημίων στην Κατάταξη «AD Scientific Index World Top Universities Ranking 2023»

Πίνακας 2: Οι πρώτοι 10 καθηγητές του ΕΚΠΑ στην παγκόσμια κατάταξη AD Science Index

Για την κατάταξη των χωρών χρησιμοποιούνται τέσσερα κριτήρια. Το πρώτο είναι ο αριθμός των επιστημόνων κάθε Πανεπιστημίου στον κατάλογο των 10.000 κορυφαίων επιστημόνων. Το δεύτερο κριτήριο είναι ο αριθμός των επιστημόνων στον κατάλογο των 100.000 με την σημαντικότερη ερευνητική παραγωγή. Το τρίτο είναι ο συνολικός αριθμός των επιστημόνων του Πανεπιστημίου που περιλαμβάνονται στον επιστημονικό κατάλογο AD Scientific Index. Σε περίπτωση ισοβαθμίας μετά την εφαρμογή και των τριών αυτών κριτηρίων, χρησιμοποιείται ως τέταρτο κριτήριο η υψηλότερη παγκόσμια θέση στην κατάταξη μεταξύ των ερευνητών που βρίσκονται στην πρώτη θέση του Ιδρύματος τους. Χρησιμοποιούνται οι συνολικές τιμές των δεικτών H- index και i10-index μαζί με τον αριθμό των αναφορών, καθώς και οι συνολικές τιμές των δεικτών H-index και i10-index των τελευταίων 5 ετών μαζί με τον αριθμό των αναφορών που έλαβαν τα τελευταία 5 έτη. Τα δεδομένα συλλέγονται από το προφίλ των ερευνητών στο Google Scholar, και τα δεδομένα και η θέση των Ιδρυμάτων επικαιροποιούνται συνεχώς με αποτέλεσμα η εν λόγω κατάταξη να αποδίδει μια δυναμική και όχι στατική εικόνα.

Στον πίνακα 3 παρουσιάζεται η κατανομή των 1437 επιστημόνων του ΕΚΠΑ στα επιμέρους επιστημονικά -ερευνητικά πεδία και στο 2% και 10% των κορυφαίων σε ερευνητική παραγωγή επιστημόνων.

Πίνακας 3: Κατανομή των 1437 επιστημόνων του ΕΚΠΑ στα επιμέρους επιστημονικά – ερευνητικά πεδία

Στην 1η θέση μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων και στην 92η παγκοσμίως όπως αναφέρθηκε παραπάνω, βρίσκεται το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ακολουθούν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στην 422η θέση παγκοσμίως , το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην 485η θέση παγκοσμίως, ενώ την πρώτη πεντάδα κλείνουν το Πανεπιστήμιο Κρήτης στην 540η θέση παγκοσμίως, και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στην 592η θέση παγκοσμίως.

Την πρώτη θέση στην παγκόσμια κατάταξη καταλαμβάνει το Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο Harvard και ακολουθούν το επίσης Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο Stanford και στην τρίτη θέση το Βρετανικό Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το οποίο είναι και το μόνο ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ίδρυμα στο top 10 της κατάταξης.

Τα αποτελέσματα της εν λόγω κατάταξης αναδεικνύουν για άλλη μια φορά τον πολυεπίπεδο, εξωστρεφή και κυρίως επιδραστικό προσανατολισμό του ερευνητικού έργου των μελών ΔΕΠ και ερευνητών του ΕΚΠΑ. Ιδιαίτερα στις παγκόσμιες κατατάξεις οι οποίες βασίζονται σε open access εργαλεία και σε μια σειρά κριτηρίων που επικεντρώνουν στην ερευνητική επίδραση των τελευταίων δέκα ετών και στην ανάδειξη της ποιότητας και όχι της ποσότητας στην έρευνα, αποδεικνύεται ότι το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών βρίσκεται δικαίως στο top 100 των Πανεπιστημίων παγκοσμίως.

Θερμά συγχαρητήρια και πολλές ευχαριστίες σε όλους τους συναδέλφους αλλά και τους ερευνητές του Ιδρύματος μας για την υψηλής παραγωγικότητας και ποιότητας έρευνα. Αποτελεί το θεμέλιο λίθο ενός σύγχρονου επιτυχημένου και προβεβλημένου διεθνώς Πανεπιστημίου, το οποίο στοχεύει στην καινοτομία, στην εξωστρέφεια και στην διεθνή συνεργασία.