Ο προβληματισμός των συνεχών αλλαγών και των ετερόκλητων απαιτήσεων της αγοράς εργασίας δημιουργεί ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) θα ανταποκριθεί στα διαρκώς αναδυόμενα, εντεινόμενα και μεταβαλλόμενα προς αυτήν αιτήματα. Παράλληλα, η υλοποίηση του Ευρωπαϊκού προγράμματος της πράσινης μετάβασης, με την ανάδυση της απαίτησης για «πράσινες» δεξιότητες , καθώς και της ψηφιακής μετάβασης, προβάλλουν νέες αναγκαιότητες σε απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων. Το αίτημα της μακροπρόθεσμης προοπτικής της παρεχόμενης ΕΕΚ αποκτά διαχρονική μορφή, χωρίς, ωστόσο, η ανταπόκριση να είναι εύκολη ή αυτονόητη. Τόσο η ίδια η μορφή της τεχνολογικής προόδου όσο και η απαίτηση ικανού χρόνου για την απαραίτητη αναπροσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών διαμορφώνουν έναν δυσεπίλυτο γρίφο.

Στο πλαίσιο αυτό, εκτενής είναι η έρευνα σχετικά με τη συνεχή αλλαγή των εργασιακών χώρων και της οργάνωσης της εργασίας, καθώς και τις συνακόλουθες συνέπειες στις απαιτούμενες επαγγελματικές δεξιότητες. Η είσοδος της ψηφιοποίησης στους εργασιακούς χώρους οδηγεί σε αύξηση της εξειδικευμένης εργασίας και στη συνεπαγόμενη διαμόρφωση των εργασιακών δεξιοτήτων. Πλέον, απαιτούνται από τους εργαζομένους αυξημένες εγκάρσιες δεξιότητες, προκειμένου να ανταποκρίνονται με επιτυχία τόσο σε διαφορετικά εργασιακά περιβάλλοντα, όσο και στις ραγδαίες αλλαγές στις απαιτήσεις των θέσεων εργασίας.

Όσον αφορά στην ΕΕΚ, γίνονται ολοένα δυνατότερες οι φωνές που υποστηρίζουν ότι είναι ευκολότερο να επιτευχθεί μια ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ της μάθησης στο σχολείο και της μάθησης στο χώρο εργασίας μέσω ενός προγράμματος σπουδών που βασίζεται σε εργασιακά καθήκοντα ή επιχειρηματικές διαδικασίες, παρά μέσω ενός προγράμματος σπουδών που δομείται από μαθήματα ή κλάδους.

Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται στην ΕΕΚ αρκετών χωρών της Ευρωπαϊκής ηπείρου ενίσχυση της συνιστώσας που αφορά στα μαθήματα γενικών γνώσεων και δεξιοτήτων είτε ως προς την αύξηση της έκτασής τους είτε ως προς την αποτελεσματικότερη ένταξή τους στα προγράμματα σπουδών της. Σε λίγες περιπτώσεις χωρών που διαθέτουν χαμηλότερο επίπεδο της ΕΕΚ ή ελλείψεις στο επίπεδο των πρακτικών δεξιοτήτων σημειώνεται αύξηση της συνιστώσας των επαγγελματικών δεξιοτήτων. Αυτή η αύξηση στην έμφαση των γενικών γνώσεων δεν πραγματοποιείται σε βάρος της μάθησης στο χώρο εργασίας, ο οποίος εντάσσεται ολοένα και περισσότερο στο πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών της ΕΕΚ, αλλά επιτυγχάνεται  είτε με μεγαλύτερη ενσωμάτωση των γενικών δεξιοτήτων στον χώρο εργασίας και στη μάθηση που σχετίζεται με το χώρο εργασίας, όπως η θεωρητική διδασκαλία που συνδέεται με το επάγγελμα, είτε με την αύξηση της έκτασης των γενικών μαθημάτων στο σχολείο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η τελευταία επιλογή μπορεί να είναι εις βάρος των σχετιζόμενων με το επάγγελμα θεωρητικών γνώσεων ή των πρακτικών δεξιοτήτων στα σχολεία.

Η ενίσχυση της γενικής εκπαίδευσης στα προγράμματα της ΕΕΚ είναι αντιστρόφως ανάλογη της εμπειρίας που μία χώρα έχει για την ΕΕΚ. Έτσι, οι χώρες με ισχυρά συστήματα ΕΕΚ και μεγάλη εμπειρία σε αυτήν εμφανίζουν στα προγράμματα σπουδών της ΕΕΚ μια εντονότερη ακαδημαϊκή μετατόπιση, ενώ χώρες με παραδοσιακά αδύναμη ΕΕΚ καταγράφουν εντονότερη στροφή στον επαγγελματικό της προσανατολισμό. Σε αυτήν την δεύτερη περίπτωση ανήκει και η χώρα μας.

Η ενσωμάτωση της μάθησης των γενικών δεξιοτήτων στο χώρο εργασίας υλοποιείται σε έναν αυξανόμενο αριθμό Ευρωπαϊκών χωρών, χωρίς, ωστόσο, η επιτυχία αυτής της προσπάθειας να είναι αδιαλείπτως δεδομένη.

Ένα θέμα που αναδύεται σε σχέση με όλες τις αλλαγές από την πλευρά της ζήτησης είναι η ανάγκη για τους εργαζομένους να έχουν περισσότερες από τις απαραίτητες εγκάρσιες δεξιότητες  που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε ποικίλα εργασιακά περιβάλλοντα, προκειμένου οι εργαζόμενοι να έχουν την ικανότητα να ανταποκρίνονται σε ταχείες αλλαγές στις ευκαιρίες απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύσσεται η τάση της ενσωμάτωσης των εγκάρσιων δεξιοτήτων στα προγράμματα σπουδών της ΕΕΚ, η οποία υλοποιείται με ποικιλία διαφορετικών μορφών είτε με την συμπερίληψή τους στην γενική εκπαίδευση είτε στις επαγγελματικές σπουδές είτε με την έμμεση συμπερίληψή τους μέσω διδακτικών προσεγγίσεων/μεθόδων.

Ολόκληρο το κείμενο εδώ : Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση Σύγχρονα δεδομένα και προκλήσεις

Πηγή: alfavita.gr (18.08.2023 – 06:30)